Drama Nedir?
Drama Nedir?
Drama, olay veya durumlarının anlamlı düzenlemelerle izleyenlere sunulmasıdır. Bu tanımlaması nedeniyle drama, tiyatro sanatının bir terimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Sadece bir eylemin yapılmasından öte, yapılan eylemin gösteriye dönüşmesini kapsayan drama terimi, yüz yıllardır tiyatro sanatı ile iç içe kullanılmaktadır. “Antik tiyatronun gelişmesinden bu yana, bu sözcük yalnızca “herhangi bir kimsenin herhangi bir şey yapması” değil, belli bir kimsenin, katılanlara anlamı olan bir şey yapması’dır.” (Nutku, 2001) Buradan hareketle Drama, bir olay ya da durumla ilgili estetik ve sanatsal bir düzenleme yapılmasını gerektirir. Drama, her hangi bir eylemle ilgili estetik düzenleme yapılıp gösteriye dönüştüğü zaman, gösteriyi izlemek üzere katılan kişilere bir şeyler anlatmak için yapılmış esere dönüşür. Drama terimi; yapılan eylemin sanata dönüşen tanımlaması nedeniyle, her hangi bir zamanda gerçekleşen her hangi bir olay ve durumdan ayrılmakta, her hangi bir şey yapmak veya etmenin drama olamayacağının göstergesi olmaktadır. Çevremizde gördüğümüz her tür eylem drama değildir. Çevremizde gördüğümüz eylemlerin çeşitli düzenlemelerle seyredilebilir duruma getirilmesiyle drama meydana gelir.
San’a göre ise; drama kavramının “tam bir Türkçe karşılığı bulunmamaktadır. Sözcük olarak Yunanca “dran”dan türetilmiştir. Dran, yapmak, etmek, eylemek anlamını taşımaktadır. Drama ise, eylem anlamını taşıyan, gene Yunanca dromenon’un, seyirlik olarak benzetmecisi biçimindeki kullanımıdır. Özellikle tiyatro bilimi çerçevesi içinde drama kavramı, özetlenmiş, soyutlanmış eylem durumları anlamını almıştır. (San, 1991)”(San, 2018) Dran kökünden türetilmiş olan drama, sadece bir eylemde bulunmaktan çıkıp, bu eylemin çeşitli soyutlamalarla düzenlenerek seyirlik hale gelmesidir. Seyirlik hale getirilen eylemler estetik düzenlemeler yapılmasını gerektirir ve o zaman her hangi bir eylem dramaya dönüşür.
Drama terimi birçok kişi tarafından yanına gelen eklere göre anlam değişikliğine dikkat edilmeden kullanılmaktadır. Tiyatro tekniklerinden yararlanan fakat tiyatro sanatından ayrılan yönleriyle çeşitli ekler almış olan; psikodrama, yaratıcı drama, eğitici drama ve sosyodrama ‘drama’ ile aynı anlama gelemez. Bu terimlerin her birinin anlamının farklı olduğunun ayırdında olmayan kişiler, hepsini drama olarak nitelendirmektedir. Oysa hepsi birbirinden oldukça farklı detaylara sahip uygulamalardır. Bunların her birini, başına gelen terimi kullanmadan ‘drama’ diye adlandırdığımızda ortaya büyük bir kavram kargaşası çıkmaktadır. Bu nedenle dil alışkanlıklarından kurtulup, aldığı ekteki anlamına uygun olarak her kesimde tam adları kullanılmalıdır. Bu kavram karmaşasının yıllardır insanların hafızasında yer etmesi ve farklı alanların ayrıştırılmadan, ‘drama’ olarak kullanılması nedeniyle, sürekli gösteri yapılması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle ek almış olan drama uygulamalarında, grup içinde yaşanarak sonlandırılan süreçlerin gösteriye dönüşme zorlamasıyla karşılaşılmaktadır.
Tiyatro alanından gelen kişilerden başlayarak, diğer türlerde çalışma yapan herkesin, terimleri her zaman tam anlamıyla kullanıp, doğrusunu anlatarak bu karmaşayı en aza indirmesi gerekir. Özellikle yazılıp basılan kitap, makale vb. kaynaklarda bu karmaşayı yaratan akademik çevrelerin daha dikkatli olması ve yayınlanacak her materyalde drama terimi ile ek alan drama terimlerini doğru kullanmaları, anlam karmaşasını önleyecektir.
Nutku, Ö. (2001), Dram Sanatı, İstanbul, Kabalcı Yayınevi
San, İ. (2018), Yaratıcı Drama ve Müze, İstanbul, Yeni İnsan Yayınevi.
Etiketler: drama, eğitim, tiyatro, Yaratıcı Drama